W angielskim wyróżniamy trzy ramy czasowe (teraźniejszość, przeszłość, przyszłość) oraz dwie kategorie aspektu (simple/continuous i perfect/perfect continuous).
Czas Present Simple stosowany jest gdy mówimy o czynnościach powtarzających się, naszych nawykach i zwyczajach, o tym co robimy zawsze, w określonych odstępach czasowych. Nie ma znaczenia w jak dużych odstępach powtarzają się wyrażane przez nas czynności, jeśli zdarzając się więcej niż raz, czas Present Simple jest czasem, który powinien być zastosowany.
Present Continuous stosowany jest do wyrażania czynności dziejących się w momencie, gdy o nich mówimy. Jest prosty w konstrukcji, w większości przypadków bywa też pierwszym, który jest nauczany. Używając Present Continuous i mówiąc o teraźniejszości wyrażamy czynności, akcje mające miejsce dokładnie w momencie ich wyrażania.
Present Continuous może być stosowany także do przyszłości kiedy chcemy określić swoje plany lub zamiary. To przyszłość bardziej definitywna i pewna niż ta wyrażana poprzez Future Simple.
Czasy teraźniejsze to stosunkowo najłatwiejszy dział ze wszystkich czasów gramatycznych, przede wszystkim przez małą liczbę opcji do wyboru. Mówiąc o teraźniejszości, mówimy bowiem albo o stałych, powtarzalnych nawykach lub też o rzeczach dziejących się w chwili ich wyrażania.
Present Perfect jest czasem popularnym i powszechnym, jednocześnie dla uczących się jest źródłem największych problemów, głównie dlatego, że nie ma on odpowiednika w języku polskim. Jest trochę czasem przeszłym, trochę teraźniejszym. Odnosi się do przeszłości jak i teraźniejszości, obejmuje czynność która rozpoczęła się w przeszłości, miała jednak swoje reperkusje na teraźniejszości.
Tworząc Present Perfect Continuous do podmiotu dodajemy “has been” (w trzeciej osobie liczby pojedynczej) lub “have been” oraz czasownika w wersji “ing”. Przykładowym zdaniem Present Perfect Continuous będzie:
Past Simple czyli czas przeszły prosty jest stosunkowo prosty w zastosowaniu, posiada jednak wiele nieregularnych form, które trzeba opanować metodą pamięciową. Pocieszeniem może jedynie być fakt, iż czasownik w formie Past Simple jest w każdej osobie w takiej samej formie.
Uczący się angielskiego często narzekają na czas Present Perfect. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż nie ma on bezpośredniego odpowiednika w języku polskim. Trudno jest więc wielu uczącym się zrozumieć, kiedy to właśnie Present Perfect będzie odpowiednim czasem w zdaniu czy wypowiedzi. Nie czując się pewnie, często zastępują go czasem Past Simple, co może być jednak źródłem błędów stylistycznych i gramatycznych.
Past Continuous to tzw. czas przeszły prosty, używany do określenia, iż coś działo się przez określony, dłuższy czas w przeszłości. Przełożony bezpośrednio na język polski, tłumaczony jest na „robiłem, robiłam”. Często, zestawiony z czasem Past Simple akcentuje, że jedna krótka czynność miała miejsce podczas drugiej, znacznie dłuższej.
To tak zwany czas zaprzeszły. Używany po to aby pokazać, która z dwóch przeszłych i zakończonych czynności była pierwsza.
Tzw. czas zaprzeszły ciągły. Korzystamy z niego wtedy, kiedy mówimy o czynności, która trwała, była wykonywana przez dłuższy (określony) czas, zanim zaczęła się inna, kolejna czynność. Czasu tego możemy użyć też wtedy, kiedy dana czynność trwała dokładnie do momentu w którym zaczęła się czynność kolejna. Tak samo jak Past Perfect, wersja Continuous najczęściej zestawiona jest z czasem Past Simple, który wyraża drugą przeszłą czynność.
Za zbyt rozbudowaną i skomplikowaną nazwą kryje się czas prosty, konstrukcyjnie bodajże jeden z najbardziej prostych w całej gramatyce. Future in the Past używamy wtedy jeśli mówimy o czymś, co było już w przeszłości, jednak w momencie wypowiadania przez nas zdania, stanowiło dla nas przyszłość.
To stosunkowo łatwa konstrukcja do nauczenia, głównie dlatego, że odmianie podlega wyłącznie jej człon „to be”. Reszta pozostaje niezmieniona niezależnie od osoby. Znając więc odmianę tego czasownika będziemy w stanie bezproblemowo stosować całą konstrukcję. Po „to” zawsze stosujemy bezokolicznik.
Czas Future Simple czyli przyszły prosty używany jest dla wyrażania przyszłości tzw. nieplanowanej, niepewnej, co do realizacji której nie mamy całkowitej pewności. Future Simple stosujemy do planów, przypuszczeń, rzeczy które mogą nastąpić, nie ma jednak całkowitej pewności co do ich realizacji.
Tak zwany czas przyszły ciągły. Tworzymy go poprzez dodanie do podmiotu zwrotu „will be” plus czasownika w wersji „ing”. Przykładowe zdanie w czasie Future Continuous będzie więc brzmiało:
To tak zwany czas przyszły zakończony. Z czasu Future Perfect korzystamy, kiedy chcemy powiedzieć, że dana czynność będzie w przyszłości zrealizowana, zakończona lub wykonana. To bezpośredni sposób aby powiedzieć, że coś co robimy będzie w określonym przedziale czasu dobiegnie końca.
To tak zwany przyszły czas zakończony w wersji ciągłej. Future Perfect Continuous stosujemy kiedy chcemy zaakcentować, że w konkretnej przyszłości minie określony czas, kiedy dana czynność jest wykonywana.
Kiedy mówimy o czynnościach, które – w przyszłości – mają trwać określony czas lub być wykonywane w pewnym momencie, wtedy używamy czasu Future Continuous in the Past. Za zbyt rozbudowaną nazwą kryje się sposób na określenie tego co w przyszłości ma zająć określony przedział czasu. Często Future Continuous in the Past zestawiony jest z Past Simple.
Przymiotniki nie powinny nastręczać wielu trudności uczącym się języka. Niezależnie od formy, liczby i rodzaju rzeczownika mają zawsze jedną formę. Najczęściej poprzedzają rzeczownik, wtedy stają między nim a przedimkiem np.:
Adjectives order. Jeżeli mamy dwa lub więcej przymiotników, musimy zwrócić uwagę na ich kolejność. Na początek wydaje się to trudne ale na szczęście jest pewna reguła, która nam może pomóc - przymiotniki bardziej związane z rzeczownikiem, którego opisują, są bliżej niego.
Przymiotnik może łączyć się z różnymi częściami mowy, za każdym razem nadając mu nowe znaczenie. Do najczęstszych połączeń z przymiotnikami należą:
Tak samo jak w języku polskim, angielskie przymiotniki mają swój stopień wyższy i najwyższy. Mają też stosunkowo proste zasady tworzenia, z naprawdę niewielką liczbą wyjątków. Dlatego też stopniowanie przymiotników jest jednym z najłatwiej i najchętniej przyswajanych elementów gramatyki językowej.
Przymiotnik angielski nie podlega zmianie zależnej od czasu czy osobie w jakim się znajduje .
Aby wyrazić równość pomiędzy dwoma rzeczami używając przymiotniki, w języku polskim stosujemy konstrukcję “tak samo… jak”. Jej angielskim odpowiednikiem jest konstrukcja „as…as”, stosowana niemalże tak samo jak ta polska. Za pomocą as…as wyrażamy wszelkie równości, podczas porównywania rzeczy, osób czy też akcji.
Tak samo jak w języku polskim, angielski przysłówek odpowiada na pytanie jak (how). Tworzymy go poprzez dodatnie do przymiotnika końcówki –ly
To gdzie w zdaniu należy umieścić przysłówek zależy od funkcji jaką on spełnia. I tak:
Poza faktem iż przymiotnik odpowiada na pytanie „jaki?”, a przysłówek „jak” jeden od drugiego można odróżnić następująco:
Przysłówki w języku angielskim można podzielić na następujące grupy, zależne od ich znaczenia oraz funkcji w zdaniu:
Przysłówki stopniuje się podobnie jak przymiotniki. W przypadku przysłówków krótkich (jednosylabowych oraz niektórych dwusylabowych) przy tworzeniu stopnia wyższego dodajemy końcówkę – er, a do najwyższego –the i –est.
Przedimki (rodzajniki) „the”, „a” i „an” to chyba największa zmora uczących się języka. Nie dość, że zasady ich tworzenia są dość ogólne i mają dużo wyjątków, trudnym jest też wyrobienie sobie przyzwyczajenia dodawania ich w mowie i piśmie do rzeczowników.
Kraje. Zasadą jest, że prosta nazwa kraju nie posiada przedimka (rodzajnika). Kraje takie jak Poland, Germany, Canada czy Slovakia itd., „stoją” same, bez określonego czy nieokreślonego przedimka. Nie znaczy to jednak, że tak jest zawsze.
Przedimek (rodzajnik) niepokreślony czyli „a” lub „an” występuje przed rzeczownikami policzalnymi, występującymi w liczbie pojedynczej. Przede wszystkim stosujemy go kiedy mówimy o rzeczy lub osobie, jednej z grupy lecz nie konkretnej.
Kiedy przed rzeczownikiem stawiamy przedimek (rodzajnik) „the”, z zasady mówimy o konkretnym przedstawicielu lub rzeczy z danej grupy. Zakładamy, że nasz rozmówca i odbiorca wie o jakiej konkretnie rzeczy lub osobie mówimy.
Są wyrazy, nazwy czy zwroty gramatyczne, które nie wymagają jakiegokolwiek przedimka (rodzajnika). Do podstawowych i najpopularniejszych z nich należą:
Conditionals czyli tryby warunkowe wykazują bezpośrednie zależności między dwoma czynnościami. Zawsze składają się z dwóch czynności lub akcji między którymi znajduje się łączący je spójnik. W przypadku trybów warunkowych to słowa „jeśli”, „gdyby” lub „kiedy” czyli „if” lub „when”.
O mieszanych trybach warunkowych mówimy jeśli dwie części trybu odnoszą się do dwóch różnych okresów czasowych. W języku angielskim, do najczęściej występujących struktur i relacji czasowych należą:
Tryb warunkowy zero, inaczej zwany conditionalem zero pokazuje bezpośrednią relację między codziennymi, powtarzalnymi wydarzeniami. Pokazuje, że jeśli coś się dzieje, zawsze ma to swoje bezpośrednie, powtarzalne konsekwencje lub coś jest z tym wydarzeniem związane.
Tryb warunkowy jeden, zwany conditionalem pierwszym określa jednorazową relację między dwoma wydarzeniami. Pokazuje, że jeśli coś się zdarzy będzie to miało swoje jednorazowe konsekwencje. W przeciwieństwie do conditionala zero, nie mówimy tutaj o zdarzeniach powtarzalnych, jedynie o jednorazowej zależności.
Tryb warunkowy drugi, zwany inaczej conditionalem 2 to tzw. tryb przypuszczający. Stosowany jest wyłącznie w przypadku, kiedy opisywana sytuacja jest hipotetyczna i ma małe szanse na realizację. To tzw. „gdybanie”, gdzie możliwości spełnienia tego o czym mówimy są znikome lub równe zeru.
Trzeci tryb warunkowy, zwany też conditionalem trzecim, mimo dość rozbudowanej konstrukcji jest jednocześnie najprostszy w zastosowaniu. To tryb, gdzie mówimy wyłącznie o przeszłości, o rzeczach, które mogły być ale nie zostały zrealizowane. Gdyby jednak były, miałyby swoje określone konsekwencje.
Mówiąc o liczebnikach w języku angielskim mamy przeważnie na myśli liczebniki główne lub liczebniki porządkowe. Liczebniki główne to podstawowe liczby, odpowiadające na pytanie „ile?”. Do takich liczebników zaliczymy m.in.: three (trzy), a hundred (sto) lub eleven thousand (jedenaście tysięcy).
Rzeczownik (noun) to część mowy, która nazywa osoby, miejsca, przedmioty, zwierzęta lub pojęcia. Może występować samodzielnie lub z określeniami (article, adjective).
Angielska stronę bierną (passive voice) tworzymy niemalże tak samo jak polską, czyli za pomocą czasownika „to be” oraz formy Past Participle czyli trzeciej formy z tabelki. I tak, strona bierna w określonych czasach będzie wyglądać:
Strona bierna nie jest specjalnie trudnym elementem w gramatyce angielskiej, głównie dlatego, że tworzona jest niemalże według jednej zasady. Najczęściej stosujemy ją w następujących przypadkach:
Zaimki grają dość istotną rolę w gramatyce angielskiej, zapewniają też mówiącemu poprawność mówienia. Wśród tych najpopularniejszych możemy wyróżnić:
Zaimki dzierżawcze odpowiadają na pytanie („czyj?”, „czyje?”, „czyja?”). W odpowiednich osobach mają one następujące wersje:
Pod nazwą zaimki osobowe kryje się nic innego jak tylko osoba. W wersji mianownikowej (odpowiadającej na pytania „kto?”, „co?”) osoba ma następujące wersje:
Polskie czasowniki zwrotne to te gdzie po czasowniku dodajemy od razu wyrazy: siebie, sobie, sobą, się. W odróżnieniu do polskich, te angielskie mają inną formę przy każdej osobie, forma zmienia się też kiedy przechodzimy na liczbę mnogą. Tak samo jak w języku polskim, zaimek zwrotny w zdaniu dodajemy zawsze po orzeczeniu.
Do podstawowych zaimków nieokreślonych należą słowa: „some”, "any", "no", "every" i ich wariacje, takie jak somebody, something, anything, anyone etc.
Przyimek to nieodmienna część mowy łącząca rzeczownik, zaimek lub wyrażenie rzeczownikowe z inną częścią zdania. Określa relacje czasu, miejsca, kierunku, sposobu czy przyczyny.
Umiejętność poprawnego formułowania pytań jest w języku angielskim umiejętnością nieodzowną. Bez poprawnie sformułowanych pytań nie ma mowy o swobodnej komunikacji, interakcji czy jakiejkolwiek rozmowie.
Subject questions.
Podmiotem zdania określamy jego część odpowiadającą na pytanie „kto?”, „co?”. Tak zwane pytania o podmiot to takie pytania, gdzie udzieloną odpowiedzią będzie właśnie podmiot. To jednocześnie wyjątek od stosowania operatora.
W przypadku kiedy w zdaniu stoi czasownik „to be” (w możliwych formach am/is/are/was/were) pytania tworzymy stosując tzw. zabieg inwersji. Polega on na odwróceniu miejsca orzeczenia i podmiotu.
Podczas kiedy Brytyjczyk powie „I have got a car” (mam samochód), to samo zdanie wypowiedziane przez Amerykanina będzie brzmiało „I have a car”. Uproszczona amerykańska forma niby niczym nie różni się od tej brytyjskiej, ma ona jednak diametralne znaczenie przy zadawaniu pytań.
Czasowniki modalne to ulubiona część większości osób uczących się języka. Niezależnie od osoby mają zawsze tą samą, nieodmienną formę, za nimi zawsze stoi czasownik w formie bezokolicznika. Oszczędza to myślenia o tym jak powinien w danej osobie wyglądać czasownik.
Pytania z operatorem „to do” to najczęstsze z tworzonych w języku angielskim pytań. Pytania takie dotyczą zdań, gdzie orzeczenie jest czasownikiem akcji, wyraża czynność a nie opis osoby czy sytuacji. To właśnie wtedy, w przypadku zadania pytania, operatorem będzie „to do”.
Reported speech to tzw. mowa zależna. To zdawanie komuś relacji z tego co powiedział ktoś inny. Najczęściej stosowana jest w opowiadaniu o czyichś dialogach czy rozmowach. Poznajemy ją po zwrotach „On/ona powiedział, że” (He said that) i im podobnych. Do najpopularniejszych należą ponadto „he told him/her ”(on powiedział jej, jemu), „he asked” (on zapytał) etc.
Mowa zależna, czyli opowiadanie o czyjejś wypowiedzi czy rozmowie podlega tzw. następstwu czasów. Oznacza to, iż - relacjonując czyjeś słowa – cofamy o jeden czas, w stosunku do czasu w jakim zostało wypowiedziane zdanie początkowe.
Pytania w mowie zależnej nigdy nie mają charakteru pytającego, zawsze pozostają w formie twierdzącej.
Do pozostałych zdań, charakterystycznych dla mowy zależnej należą rozkazy i wykrzykniki. Zarówno jedne jak i drugie mają specyficzne sposoby tworzenia, niekoniecznie podobne do pozostałych, tzw. typowych zdań w mowie zależnej.
Kiedy zmieniamy mowę czynną na zależną, relacjonując czyjąś wypowiedź, oprócz następstwa czasów musimy wprowadzić tzw. zmiany dodatkowe. Mowa zależna wymaga zmiany niektórych przysłówków czy zaimków, tak aby całość dostosować do następstwa czasów. Zmiany zależne są od tego kto jest autorem danej wypowiedzi, czy ma ona podane ramy czasowe, kiedy wypowiedź ma miejsce i jak dużo czasu upłynęło od wypowiedzenia pierwszego zdania.
Podstawowa różnica jest taka, że przymiotniki z końcówką -ed opisują nasze uczucia, natomiast przymiotniki z końcówką -ing opisują efekt, rezultat.
List elektroniczny jest dzisiaj praktycznie z zasady nieformalny. Krótki i zwięzły, stawia treść wiadomości znacznie ponad jej formą stylistyczną. Email ma być przede wszystkim szybki i konkretny. Dlatego też pisany jest pełen skrótów gramatycznych i myślowych, większość których uważanych we współczesnym języku za całkowicie poprawne.
Słowa łączące czyli tzw. linking words są najłatwiejszym sposobem aby nadać tekstowi strukturę oraz zakwalifikować tekst jako formalny. To one dzielą poszczególne akapity, nadając całości spójność i jednoznaczność. Do najprostszych należą „and” czy też „so”, w formalnych tekstach stosuje się jednak te znacznie dłuższe.
Mimo powszechnej już dominacji poczty elektronicznej ponad tradycyjnym listem, ten ostatni dalej ma swoje zastosowanie. Formalna korespondencja pomiędzy firmami jest często właśnie dokonywana na papierowym liście. Formalne listy biznesowe mogą mieć różną postać. Mogą to być podania o pracę, informacja o rozwoju danej firmy, zapytanie, prośba o podjęcie odpowiedniego działania czy też skarga.
Raporty to najczęściej używana forma, kiedy dana firma chce przekazać coś swoim pracownikom lub innej instytucji. Z zasady mają być streszczeniem, takim które będzie szybko przeczytane i łatwo zrozumiane przez odbiorcę. Często stanowią podporę dla ustnej prezentacji.
Przyjętą zasadą stało się, iż czym bardziej rozwinięta forma językowa, tym bardziej uznawana jest za formalną. Czym bardziej złożone jest zdanie i czym mniej jest w nim skrótów językowych, tym większa jest szansa na to iż znajdziemy je w tekstach formalnych czy biznesowych.
E-mail to dzisiaj bez wątpienia najpopularniejsza forma komunikacji. W zwięzłej formie, szybko i niemalże natychmiast dociera do adresata. Szybkość dotarcia sprawiła zresztą, że e – mail dawno już wyprzedził w popularności i praktyce list i inne formy tzw. tradycyjnej komunikacji.
Język angielski podlega nieustannym wprost zmianom. Nigdy nie pozbawieni kompleksów kolonializmu, Amerykanie notorycznie wprowadzają do swojej mowy modyfikacje. Polegają one na wprowadzaniu uproszczeń, zarówno w pisowni (słynne już „rite”, „thru” czy „fishes”), odmianie czasowników (dive – dived – dived!), ale też w wymowie, przy wyrażeniach codziennego już użytku, takich jak „wanna” i „gonna”.
Opowiadania z zasady nie mają żadnych ograniczeń strukturalnych. Przez dziesięciolecia i stulecia, pisarze „tradycyjni” jak i ci bardziej „współcześni” przyzwyczajali nas do swoich stylów, dowolnie zmieniając zasady i żonglując normami lingwistycznymi.
Za zwrotem „tekst nieformalny” kryje się w zasadzie pozwolenie na niemalże wszystko. W ciągu ostatnich dwudziestu lat Amerykanie w ogromny sposób uprościli język, wprowadzając odpowiednio swoje „modyfikacje”. Regularną liczbę mnogą zyskały takie słowa jak chociażby „fish” czy „mouse”, regularną odmianę niektóre, wcześniej nieregularne czasowniki. Czas Present Perfect został w wielu przypadkach wyparty czasem Past Simple.
Konstrukcji „there is/ there are” używamy wyłącznie do wyliczania kolejnych rzeczy. „There” nie jest tutaj podmiotem, jedynie wypełnia konieczność jego istnienia w zdaniu. Tłumacząc konstrukcję na język polski najlepiej byłoby posłużyć się słowem „jest” lub „są”, zawsze potem wyliczając listę kolejnych rzeczy lub osób. „There is/are” używane jest wyłącznie do zasygnalizowania obecności jakiejś rzeczy lub wyliczenia listy ludzi lub przedmiotów.
W pokoju jest 13 osób. Jest jeszcze kanapa, dwa fotele i telewizor… jest zegar, obraz i wiele innych przedmiotów… Aby wyliczyć coś w języku polskim wystarczy dać słowo “jest” lub „są”. Nie jest to dostateczne w języku angielskim, gdzie każde zdanie wymaga podmiotu.
Kiedy chcemy pokazać daną rzecz lub osobę, pokazując jednocześnie naszemu rozmówcy o czym mówimy, musimy odnieść się do konkretnego przedmiotu lub człowieka. Słowo „ten” (this), „tamten” (that), „te” (these) lub „tamte” (those) są słowami z których warto skorzystać.
Tryb rozkazujący występuje jedynie dla drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej, gdzie jednej lub wielu osobom udzielamy rozkazu lub polecenia. Dla obu liczb wyrażamy go podstawową i nieodmienioną formą czasownika.
Podstawowa zasada jest prosta. Rzeczowniki policzalne można policzyć, np.: samochód a niepoliczalne nie można (bez dodatkowej pomocy), np. benzyna. Wchodząc jednak w szczegóły, trzeba poświęcić trochę czasu na ten temat:)
Z zasady czasownik odpowiada na pytanie „co robi?”, jednak w języku angielskim na znacznie bardziej rozbudowaną funkcję. W języku angielskim to niemalże temat rzeka. Występuje jako orzeczenie, operator czy też czasownik posiłkowy, może mieć różne formy i odmianę regularną lub nieregularną.
Jest to dość trudna kwestia. Nie ma sensu uczyć się tego na pamięć bez kontekstu. Pewnie są różne pomysły na przyswojenie tego tematu ale jednym z nich jest przerobienie ich "po jednym czasowniku" z wieloma przykładami, aż stanie się to dla nas naturalne:)
Czasowniki posiłkowe to niezmiernie często występujące zjawisko w języku angielskim. Z zasady nie mają osobnego znaczenia, a jedynie wspomagają inne czasowniki w tworzeniu czasów lub bardziej złożonych struktur gramatycznych. Do najczęściej występujących czasowników posiłkowych i ich zastosowań należą:
Dla uczących się języka, czasowniki modalne należą do jednej z ulubionych części gramatyki. Ten fakt spowodowany jest przede wszystkim tym, że czasowniki modalne mają zawsze tą samą formę, są nieodmienne a czasownik jaki za nimi stoi jest zawsze w formie bezokolicznika. Przeczenie tworzymy poprzez dodanie to czasownika słówka „not” oraz skracając całą formę. Pytanie zadawane jest przez inwersję a wyjątków jest na przysłowiowe lekarstwo.
State and action verbs.
Czasowniki można podzielić na czasowniki stanu (state verbs), które nie możemy użyć z czasami present i past continuous oraz czasowniki akcji (action verbs), które możemy użyć we wszystkich czasach.
Dla lepszego zapamiętania nieregularnych form czasownika w past simple i past participle wyodrębniliśmy kilka grup podobnych do siebie czasowników. Dodatkowo rozwiązując test można je sobie bardziej utrwalić:)
Czasownik może występować w następujących formach: bezokolicznika, przeszłej w czasie Past Simple, przeszłej w formie Past Participle oraz w tzw. wersji –ing.
poleca:
