Języki w aplikacjach:
Do pozostałych zdań, charakterystycznych dla mowy zależnej należą rozkazy i wykrzykniki. Zarówno jedne jak i drugie mają specyficzne sposoby tworzenia, niekoniecznie podobne do pozostałych, tzw. typowych zdań w mowie zależnej.
Stosowanie dosłownego następstwa czasów w rozkazach byłoby dla użytkownika języka zbyt trudne, wpływałoby na naturalność i płynność codziennej wypowiedzi. Dlatego też w rozkazach, w mowie zależnej (indirect speech) stosujemy tzw. konstrukcję bezokolicznikową (czasownik wraz z „to”) a słowo „say” (mówić) najczęściej zastępujemy odpowiednio odmienionym „tell” (powiedzieć), „ask” (poprosić), „order” (nakazać) lub „command” (rozkazać).
Np:
Direct speech (DS): „Please come here” Maria asked her student. – Podejdź tutaj – poprosiła Maria swojego ucznia.
Indirect speech (IS): Maria asked her student to come there. – Maria poprosiła swojego ucznia aby tam przyszedł.
W przeczeniach zdania, słowo “to” poprzedzamy słowem „not”.
Analogicznie, kolejne zdania brzmieć będą:
DS.: „Do it right now” she told him.
IS: She told him to do it right then.
DS: “I want you to phone him immediately” she ordered John.
IS: She ordered John to phone him immediately.
DS: “Don’t go there” she told him.
IS: She told him not to go there.
Wykrzykniki rządzą się w mowie zależnej jeszcze innymi zasadami. Zdania wykrzyknikowe mają przecież podkreślać swoją „uczuciowość”, a ich wygłaszający ma być w wygłoszenie zdania zaangażowany emocjonalnie.
W przypadku tworzenia mowy zależnej z wykrzyknikiem, robimy to najczęściej za pomocą zwykłego zdania podrzędnego (tego z „that”) oraz czasowników podkreślających emocje takich jak „exclaimed” (wykrzyknął), „be surprised” (być zaskoczonym), „yell” (wrzasnąć) itp.
Np.:
DS.: „I love her!” John exclaimed.
IS: John exclaimed that he loved her.
Analogicznie, podobne zdania brzmieć będą:
DS.: „He really did it!” Maria yelled.
IS: Maria yelled that that he really did that.
DS: “I can’t believe it!” he called.
IS: He called that he couldn’t believe that.
W mowie zależnej rozkazy (imperatives) i wykrzykniki (exclamations) przekazujemy za pomocą odpowiednich struktur: rozkazy raportujemy z użyciem „tell/ask + to” lub „warn + not to”, a wykrzykniki – przez „exclaim” i zmianę szyku zdań.
| Direct | Reported |
|---|---|
| “Close the door!” | He told me to close the door. |
| “Don’t touch that!” | She warned me not to touch that. |
| “Please sit down.” | They asked us to sit down. |
Prawidłowe raportowanie rozkazów i wykrzykników wymaga użycia właściwych czasowników in reporting clauses oraz dostosowania szyku zdań, by zachować pierwotną intencję i emocje.
"Close the door!"
→ He told me ____ the door.
"Don't touch that!"
→ She warned me ____ that.
"Please sit down."
→ They asked us ____ down.
"Wait here."
→ He told me ____ here.
"Be careful!"
→ She told me ____ careful.
"What a beautiful view!"
→ He exclaimed ____ a beautiful view.
"What a surprise!"
→ She exclaimed ____ a surprise.
She said, “What a pity!”
→ She ____ that it was a pity.
"How wonderful this is!"
→ They exclaimed how wonderful ____.
"Be quiet!"
→ He ____ me to be quiet.
poleca:
